در زیر یكی از ضربالمثلهای اصفهانی را نقد و بررسی كردیم. ضربالمثل هركی نخوردا گره زِد، دیگِری خوردا چَپه زِد.
نویسنده: رسول شاكرین
ضربالمثل:
«هركی نخوردا گره زِد، دیگِری خوردا چَپه زِد»
هركی: هركسی.
نخوردا: نخورد + و، نخورد و
گره زدن: انبار كردن، جمع كردن
خوردا: فعل مثبت همان نخوردا
چپه زدن: چپولی زدن، كف زدن، دست زدن، واكنشی كه یك انسان پس از ریختن یك كرم عظیم برای ابراز سرور و شادمانیاش از خودش نشان میدهد.
این ضرب المثل برای انسانهایی به كار میرود كه ذره ذره برای خودشان مال و منال جمع میكنند، اما برای راحتی خودشان حاضر نیستند كه ذرهای از آن را خرج كنند.
به عبارتی یك حیوان چهارپا طوری كلهشان را گاز گرفته كه فقط به جمع كردن مال فكر میكنند و احساس میكنند خدا پول را داده تا اینها جمع كنند، ناگهان در این میان، یك نفر كه خرج كردنش دارد پدر همه را درمیآورد به آنها رسیده، مال و منالشان را خرج كرده و در حالی كه در اقصی النقاط بدنش عروسی برپاست، شادی میكند.
مثلا در رابطه پادشاه سعودی، هر چه كه در بعضی از جاها كه لازم است نمیخورد و گره میزند، اما شبكه سعودی اینترنشنال، اروپاییها و آمریكا كه به او به چشم گاو مش حسن مینگرند، میخورند، چپه میزنند و برای هضمش نیز از عرق نعنا استفاده میكنند.
محله:
«چاه حاج میرزا»
یكی از محلههای قدیمی اصفهان است كه هم از خیابان حافظ، چهارراه كرمانی راه دارد و هم از سمت بازار قلندرها در میان نقشجهان. قبلا آن را به خود حاج میرزا و حالا به قهوهخانهاش میشناسند كه خیلی هم با صفاست.
قبلا عقیده داشتند كه موجودی به نام خردجال روزی از این چاه بیرون میآید، ولی خوشبختانه تا الان همه چیز از این چاه بیرون آمده الا موجودی كه هم خر باشد هم دجال.
خاقانی شروانی هم توی شعری كه در ستایش اصفهان گفته، وصف این چاه را كرده:« چاه صفاهان مدان نشیمن دجال/ مهبط مهدی شمر فنای صفاهان» كه خلاصه كلامش این میشود كه فكر نكن اصفهان همینطور الكی است كه چاهش دجال تحویل جامعه بدهد، اینجا اینقدر خوب است كه ممكن است اصلا محل فرود منجی باشد دادا جون!