ملاك طنز خوب و سیر طنزنویسی در گفت‌و‌گو با ارژنگ حاتمی

ارژنگ حاتمی : متاسفانه اكنون ملاك طنز خوب، طنزهای تلگرامی و اینستاگرامی هستند، در صورتی كه این دو مقوله جدا از هم هستند كه این روزها به غلط از هردو به عنوان طنز یاد می‌شود.

1399/06/05
|
10:47
|

به گزارش شیرین طنز، ارژنگ حاتمی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص سیر طنزنویسی با بیان این كه طنزنویسی نه تنها حركت رو به جلویی نداشته، بلكه به سمت نابودی حركت می‌كند، اظهار كرد: مشكل این‌جاست كه ذائقه مخاطب حالا به هر دلیلی تغییر كرده است. اگر تا دیروز اساتید طنزمان زرویی نصرآباد و زنده‌یاد منوچهر احترامی و… بودند، حالا اما اگر اسم طنز بیاید همه به یاد فلان استندآپ كمدین می‌افتند. اكنون ملاك طنز خوب، طنزهای تلگرامی و اینستاگرامی هستند كه اغلب با شوخی‌های جنسی آمیخته شده‌اند. در صورتی كه این دو مقوله جدا از هم هستند كه این روزها به غلط از هردو به عنوان طنز یاد می‌شود.

وی ادامه داد: ما باید یك بازتعریف از طنز داشته باشیم و بایستی خیلی چیزها را دوباره تقسیم‌بندی كنیم. طنز و هجو دو مقوله جدا از هم هستند. نظرات در این خصوص بسیار متفاوت است. شخصا معتقدم طنز یعنی نیش و كنایه و نقد اشتباهات به هدف اصلاح. طنز باید حاوی پیام باشد. طنزنویسی در جایی به كار می‌رود كه نمی‌شود مستقیم حرف را زد. پایین آوردن سطح طنز به هجو، به مانند آن است كه ما بگوییم دیگر صفحات ادبیات روزنامه‌ها خواننده ندارند و به جای نقد فلان كتاب صرفا به نقد فلان آلبوم موسیقی زرد بپردازیم، زیرا كه خواننده بیشتری دارد.

این نویسنده كتاب‌های طنز درباره پیش‌نیازهای طنزنویسی، اظهار كرد: طنزنویس باید ذوق و استعداد طنزنویسی داشته و در مرحله دوم به سمت شكوفا كردن این استعدادش برود، از طرفی با شركت در كلاس‌ها یا كارگاهای طنزنویسی و یا خواندن آثار طنزنویسان برجسته كشور، با قالب‌های طنزنویسی آشنا شود و در قدم بعد بتواند خود نیز قالب‌هایی ابداع كند.
طنزنویسی محلی برای تسویه حساب نیست

وی افزود: در خصوص طنز مطبوعاتی نیز فرد طنزنویس باید بپذیرد كه بخش مهمی از كار روزانه‌اش این است كه هر روز تمام خبرها در تمام حوزه‌ها را رصد كند، از خبرهای اقتصادی گرفته تا سیاسی و ورزشی و… . طنزنویس باید خودش را به نوعی در مواجهه با بمباران اخبار قرار بدهد. باید حافظه خوبی داشته باشد و در لابه‌لای همین خبرها سوژه‌هایش را پیدا كند و با ریزبینی و نكته سنجی‌اش تناقض‌ها را ببیند و اثرش را تولید كند. مطمئنا یكی دیگر از پیش نیازهای طنزنویسی، آگاهی به خط قرمزهای مطبوعاتی و همچنین رعایت نكات اخلاقی و خارج نشدن از دایره انصاف است و یادمان نرود طنز و طنزنویسی محلی برای تسویه حساب و… نیست و هدف صرفا نقد دلسوزانه و سازنده است.

حاتمی در راستای سختی‌های كار یك طنزنویس مطبوعاتی گفت: شاید سخت‌ترین كار یك طنزنویس مطبوعاتی در این روزها این است كه كارش با طنزهای فضای مجازی مقایسه می‌شود و حتی در برخی مواقع از سوی مدیران رسانه‌ها از وی خواسته می‌شود به جای نقد، به سمت هجو و طنزهای تلگرامی و… برود. چون هم برای آن رسانه دردسر كمتری دارد و هم شاید آن مطالب خواننده بیشتری داشته باشد.

این نویسنده بیان كرد: در بازه‌ای از زمان، ادبیات جدیدی از طنزنویسی توسط برخی از روزنامه‌ها رونمایی شد، طنزنویسان این روزنامه‌ها سعی كردند طنزهایشان را نزدیك به طنزهای فضای مجازی كنند تا شاید بتوانند با مخاطب بیشتر ارتباط برقرار كنند. اتفاقی كه تا یك جایی محقق شد و از جایی به بعد با تاثیر بیش از اندازه از فضای مجازی به خطا رفت. البته مطبوعات و طنزنویسان جوان بایستی می‌دانستند رقابت طنز مطبوعاتی و طنز كانال‌های تلگرامی، رقابت نابرابری است؛ چراكه در كانال‌های تلگرامی بدون هیچ چهارچوبی هر نوع طنزی استفاده می‌شود.

این طنزنویس بیان كرد: شخصا معتقدم اگر مخاطب پس از خواندن یك متن طنز، هیچ لبخندی نزند و تنها سری به حالت تاسف تكان دهد، طنزنویس در كارش موفق شده است وگرنه طنز دم دستی هجوگونه با چند عدد شوخی جنسی و خنداندن مخاطب با واژه‌هایی سخیف هنر خاصی به شمار نمی‌آید و ارزش خاصی هم ندارد.

وی ادامه داد: این مورد در خصوص فیلمنامه‌های طنز نیز صادق است. فیلم‌ها و حتی سریال‌های طنز سال‌های گذشته را با تولیدات این روزها مقایسه كنید. چیزی به نام محتوا در طنزهای این روزهای ما وجود ندارد.

ارژنگ حاتمی درباره طنزپردازی در حوزه ادبیات كودك و نوجوان افزود: نه تنها در طنز، بلكه در داستان و فیلمنامه هم این سال‌ها در حوزه كودك و نوجوان اتفاق خاصی رقم نخورده است. گویا این روزها نه نوجوانان حوصله مطالعه دارد و نه كسانی پیدا می‌شوند كه در این حوزه هزینه‌ای كنند.

دسترسی سریع