نمایش‎های طنز و كمدی موجب نشاط و آرامش جامعه می‎شود

خبرگزاری مهر- گروه استانها، محمدرضا جباری: این روزها نمایش طنز شوهرخاله با هنرنمایی جمعی از هنرمندان و بازیگران تئاتر قزوین در سالن كوثر به روی صحنه رفته است كه در مدت 70 روز توانسته ركورد یك نمایش را در این مدت بشكند.

نمایشی با حدود 2.5 ساعت اجرای زنده كه توانمندی هنرمندان قزوین را بار دیگر به رخ مسئولان و مردم كشیده است.

در آشفته بازار سیاسیت بازی، گرانی ها، افسردگی، نا امیدی و دهها مشكلی كه ذهن شهروندان ما را درگیر كرده یكی از كارهایی كه می تواند ما را از مشغله های گرانی و سیاست دور كند حتما نمایش و فیلم است و چه بهتر بیننده كمدی و طنز باشید تا برای ساعاتی هم شده لبخندی بر لبان خسته از مشكلات خود بنشانیم و دو ساعت فكر كنیم آسوده ایم و غم نداریم.

اگر فرصت كردید حتما سری به سالن كوثر بزنید تا مظلومیت تئاتر قزوین را ببینید كه چگونه هنرمندانی كه هیچ چیزی كمتر از هنرمندان تهرانی ندارند با كمترین امكانات اما با روحیه ای مثال زدنی و البته ابتكار و خلاقیت صحنه ای حرفه ای خلق می كنند تا خانواده ها دقایقی را فارغ از مشكلات و غم اندوه بخندانند.

خلوت بودن سالنهای سینما و تئاتر یك دغدغه و چالش است و مهمتر از همه این كه هنرمندان ما به عشق آمدن تماشاچی این همه سختی و مشقت و گاهی فشارهای جانبی كه مانع اجرا هستند را تحمل می كنند تا مردم هنر آنها را ببیند و تشویق كنند تا این بازیگران انگیزه ای برای ادامه مسیر پر فرازنشیب خود داشته باشند.

نداشتن یك سالن آبرومند برای هنرنمایی بازیگران استان و نبود امكانات صوتی و تصویری و نور و نبود سن متحرك در اجرای كمدی های طنزی چون «شوهرخاله» كه بازیگران متعددی دارد از زیبایی كار می كاهد اما همین صحنه ساده و قدیمی نشان می دهد كه توانمندی هنرمندان ما بسیار فراتر از آنچیزی است كه شما تصور می كنید و اگر مسئولان كشوری و دست اندركاران تئاتر این هنرنمایی را ببینند بدون شك این ظرفیت و استعداد را تایید و حمایت خواهند كرد.

تماشای كمدی طنز را توصیه می كنیم

نمایش شوهر خاله كه در آیتم های مختلف توانسته روایت گر چند داستان مدرن و سنتی باشد براحتی با مخاطب خود در گروههای سنی مختلف ارتباط برقرار كرده و علیرغم آن كه كمی طولانی است و در دو بخش 60 دقیقه ای تنظیم شده اما تماشاگر خردسال و سالمند را هم خسته نمی كند.

با توجه به این كه نمایش زنده بسیار سخت و گفتن دیالوگ ها انرژی زیادی از بازیگران می گیرد بدیهی است هر میزان صندلی های سالن نمایش پر باشد انرژی و انگیزه هنرمند بیشتر شده و روحیه مضاعفی برای هر اجرا پیدا می كند لذا بد نیست ترتیبی اتخاذ شود تا بتوان گروههای جوان را دعوت كرد تا از این هنرنمایی بهره ببرند.

هر چند پیشنهاد می شود برای گروههای نوجوان برخی دیالوگ ها اصلاح یا حذف شود اما در مجموع دیدن نمایش «شوهرخاله» می تواند موجب انبساط خاطر شهروندان در این روزهای گرم تابستان شود هر چند امشب آخرین اجرای آن است.

به بهانه پایان نمایش طنز شوهر خاله با حمیدرضا میرآخور كارگران این مجوعه گفتگوییكردیم تا دغدغه های این هنرمند شاخص استان در عرصه طنز را به اطلاع مخاطبان برسانیم.

میرآخور به خبرنگار مهر گفت: سعید شیخی از كارگردانهای تئاتر معتقد است: زبان طنز، زبان آشتی با تئاتر است و همواره از سوی مردم از این گونه نمایش استقبال گسترده ای می شود به همین دلیل باید به نمایش های طنز اجتماعی توجه جدی تری شود.

وی افزود: شاید بتوان اولین و مهم ترین ویژگی و مشخصه طنز را شكل ظاهری آن، یعنی استفاده از شوخی و بذله‌گویی دانست و همین ویژگی، حملۀ انتقادی را زیركانه‌ تر و جذاب‌ تر می‌كند، انتقادهایش را سرگرم كننده كرده و افراد بیشتری را مشتاق شنیدن و دیدن انتقادها می ‌كند هر چند، انسان در برابر بی رسمی ها و نا مردمی های زمانه خود معمولا اعتراض را بر نمی تابد اما طنز را برمی گزیند.

این كارگردان تئاتر یادآورشد: در سالهای اولیه پس از میلاد مسیح، كمدی اساطیر و شوخی با اسطورهایی كه تا آن زمان به عنوان نمایشهای بزرگ تراژدی به اجرا در می آمد و از تقدس ویژه ای در میان مردم برخوردار بود به شدت مورد انتقاد حاكمان وقت قرار می گرفت، به شكلی كه بازیگران و تهیه كنندگان اساطیر بازداشت و یا تبعید و اعدام می شدند.

وی افزود: «اساطیر: در گوشه و كنار به صورت پنهان به اجرا در می آمدند و مورد استقبال شدید مردم نیز قرار می گرفتند، كمدی از دیر باز بخاطر زبان تلخ و گزنده خود همیشه با افتراها و دشمنی ها و تهمت های دلواپسان و منفعت طلبان روبرو بوده به طوری كه در همین مرز بوم و در دوره قاجار نیز با همین وضعیت با عكس العمل حاكمان وقت روبرو بوده است.

این بازیگر طنز بیان كرد: نمایش های به اصطلاح تخته حوضی و یا رو حوضی كه به دستور حاكمان بخاطر زبان گزنده و تلخی كه دروغها و زشتی ها و معضلات را در قالب طنز بیان می كرد ممنوع اعلام می شد و این رسم روزگار است كه هر چیز كه ممنوع شود بیشتر مورد استقبال قرار گرفته و محبوب تر می شود و این كابوس دلواپسان آن زمان بوده است.

میرآخور گفت: ارسطو می نویسد: ‌كمدی تقلید و محاكاتی است از اطوار زشت، نه اینكه توصیف تقلید بدترین صفات انسان باشد، بلكه فقط تقلید و توصیف اعمال و اطوار شرم آوری است كه موجب ریشخند و استهزا می شود البته آنچه مورد ریشخند و استهزا میشود امری است كه در آن عیب و زشتی هست، اما آزار و گزندی از آن (عیب و زشتی) به كسی نمی رسد.

كارگران كمدی «شوهرخاله» اظهارداشت: به ظاهر هدف كمدی خنده و تفریح است، اما در حقیقت مسایل جدی در پرده شوخی نمایان می شود، در كمدی شخصیت قهرمان و شكست آنها بیشتر جنبه شادی آور و عمدتا سرگرمی دارد و معمولا بیننده به آن توجه جدی نمی كند.

وی اضافه كرد: در كمدی مخاطب شخصیتهای داستان را از بالا می نگرد و خود را بسیار فهیم تر و عاقل تر از ایشان می بیند و همین امر باعث خنده می شود كه این در تراژدی برعكس است و مخاطب آرزوی دستیابی به قهرمانان داستان را دارد.

میرآخور گفت: با تو جه به دید باز تر پس از انقلاب و بخصوص رواج روشنفكری در ایران بعد از دهه اول و دوم انقلاب اسلامی ابتدا در پایتخت نمایشهایی با نام كمدی آزاد كه به معنی تاتر مستقل و بدون حمایت مالی دولت ولی با نظارت آنها شكل گرفت و از این رو تمامی اقشار را مخاطب خود قرار می داد همانند كمدیا دلارته در سده شانزده در ایتالیا كه با رشد چشمگیر و محبوبیت فراوانی مواجه شد.

وی اضافه كرد: كمدی عامه پسندی كه پس از تعطیلی تئاتر گلریز و بسته شدن لاله زار درب های سالنهایش بسته مانده بود، دوبار به آغوش جامعه و تمامی طیف های مردم بازگشت و شخصیت سیاه و یا یاقوت و یا مبارك این بار به شكل مدرن تری در قالب كمدین شروع به فعالیت كرد و با همان زبان شیرین اما تلخ و گزنده با تكه پراكنی و مسخره گویی و بداهه سرایی، در میان مردم محبوبیت خود را دوباره بدست آورد.

این كارگردان و بازیگر تئاتر تصریح كرد: استقبال پر شور مردم از این گونه ژانر نمایشی، كمك بزرگی به تئاتر از دست رفته روشنفكری كرد و به نوعی دروازه ورودی برای عموم مردم به سالنهای تئاتر و در مجموع هنر تئاتر شد، مردمی كه با اینگونه نمایش با هنر نمایش و جذابیتهای آن آشنا شدند و در ادامه با سلیقه های مختلف گونه های دیگر نمایشی اعم از نمایش «تئاتریكال» را انتخاب كردند.

میرآخور در ادامه تصریح كرد: حدود پنج سال پیش بواسطه گروه نمایشی «رستان» كلید این نوع نمایش در سینما مهتاب قزوین زده شد و با استقبال خوب مردمنیز مواجه شد به طوری كه سالانه حدود 100 هزار مخاطب از اجراهای چند گروه نمایشی در این شهر بازدید كردند و این روند رو به افزایش است.

وی افزود: پس از اجرای اینگونه نمایشها و زیاد شدن تعداد آنها، آرام آرام سالن های تئاتر شهر كه تا به آن روز فقط جایگاه خود هنرمندان تئاتری قزوین بود مملو از تماشاگران عام شد و به نوعی كمك بزرگی به اقتصاد تئاتر قزوین شد.

میرآخور می گوید: اینگونه نمایشها در كنار گفتارهای اعتراضی و بررسی مسایل روز و آسیب شناسی آن و بیان زشتی ها در جامعه ای كه لمپنیسم در آن به سادگی شكل می گیرد و خطر الگو شدن را به همراه دارد بواسطه ریشخند و مسخره گری بسیار كار آمد بود و مورد استقبال عموم مردم واقع شد.

این هنرمند قزوینی بیان كرد: در كنار تمامی این موارد این نوع نمایش به مثابه داروی درد بسیاری از انسانها برای فراموشی مشكلات معیشتی و گرفتاریها شد و مامنی برای ایشان در برابر سیل مشكلات و دغدغه ها شد.

میرآخور یادآورشد: بطوری كه در خانواده ها رسم بر این افتاد كه بجای تفریحات آسیب زننده مانند سفر خانه ها و كشیدن قلیان و یا دیدن سریال های پوچ و مخرب بی اساس كشورهای همسایه همگی با هم تعطیلات و آخر هفته های خود را به دیدن تئاتر سپری كنند.

كارگردان شوهر خاله افزود: این رویكرد یك دستاورد بزرگی برای سیاست گزاران هنر نمایش در این شهر به حساب می آید و امیدواریم با نظارت دقیق و به دور از برخوردهای سلیقه ای برخی مدیران شهری و با پشتكار فراوان در ایجاد سیاستهای درست این روند كارایی خود را همچنان داشته باشد و روزگاری فرهنگی شهر روز به روز بهتر شود.

مسئولان فرهنگی و مدیریت شهری از هنرمندان حمایت كنند

میرآخور از مشكلات اجرای نمایش طنز شوهر خاله هم گفت و اظهارداشت: این نمایش با حضور هشت بازیگر مطرح استان كه برخی از آنها جوایز كشوری دارند به مدت 70 شب در قزوین اجرا شد و هر چند سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری و اداره ارشاد همكاری داشتند اما در میانه راه انتظار حمایت بیشتری داشتیم تا موانعی در مسیر ایجاد نشود و متضرر نشویم.

وی بیان كرد: در حالی كه هنرمندان تئاتر از راه نمایش گذران زندگی می كنند متاسفانه به دلیل نیشی كه طنز دارد و شاید گاهی بیان راحت مسائل اجتماعی با مخالفت هایی روبرو می شود و با نگاه سیاسی با موانع متعددی روبرو می شود كه انگیزه كار را می گیرد.

میرآخور تصریح كرد: اگر حاشیه نباشد نمایش كمدی و طنز در شرایط كنونی می تواند گلیم خود را از آب بالا كشیده و زندگی هنرمند را تامین كند اما یك كار فرهنگی را وقتی مهر سیاسی بزنند باید وقت خود را برای پاسخگویی و توجیه و رفع مانع سپری كنی كه این روند در تئاتر پسندیده نیست.

وی اضافه كرد: باید بتوانیم در مقابل سریالهای ابگوشتی كشورهای همسایه كه هیچ محتوایی ندارد و با میلیون ها دلار ساخته می شود تا مردم را سرگرم و با فرهنگ غرب اشنا كند بایستیم و با زبان طنز و كمدی و كمی خارج از چارچوب های متداول مردم را به صحنه جذب كنیم.

میرآخور گفت: كمدی و طنز براحتی می تواند مردم را با سالن های سینما و تئاتر آشتی دهد و ما باید بتوانیم قالب های نمایشی متعددی را ارائه كنیم تا همه گروهها جذب آن شوند البنته شاید یك جاهایی نیازمند اصلاح كارها باشیم كه صمیمانه انتقاد و پیشنهادهای هنری را می پذیریم ولی از سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری، شورای شهر و اداره ارشاد كه تنها حامی هنرمندان هستند انتظار داریم دست ما را بگیرند و بگذارند هنر تئاتر این شهر شكوفا شود و مطمئن باشند ما هم دغدغه دینی و اسلامی و شرعی داریم ولی با زبان طنز قادریم هم مردم را سرگرم كرده و هم آنها را با هنر بومی آشنا و سرگرم كنیم.

وی اظهارداشت: قرار نیست همه نمایش ها و فیلمها یك موضوع كلیشه ای را به ذهن افراد تزریق كند و گاهی اگر مخاطب با یك جمله طنز و خنده دار متوجه یك پیام شود كافی است و ما در نمایش شوهر خاله بدنبال انتقال پیام حفظ جایگاه زن هستیم و تلاش كردیم نگاه منفی به زن را نكوهش كنیم.

میرآخور ضمن معرفی بازیگران این نمایش طنز گفت: امیر رجب پور، فرشته مصطفی پور، فرشید میرزا سلطانی، محسن خانعلی پور، بهمن سخاوت فر، مجید میرباقری، شاهین درویش، امیر مرادی بازیگران این نمایش بودند و نویسنده و كارگران و بازیگری را نیز اینجانب حمیدرضا میرآخور بر عهده داشته ام.

سخن آخر:

در شهر قزوین هنرمندان زیادی در رشته تئاتر مشغول فعالیت هستند و اگر مورد حمایت قرار گیرند مهاجرت نكرده و این شهر را خالی از هنرمند نخواهند كرد به شرط آن كه مدیران فرهنگی، مدیران شهری بویژه شهرداری و شورای شهر و مدیرعامل هنردوست سازمان فرهنگی شهرداری حمایت بیشتری از كمدین های شهر انجام دهند تا این شهر نیز بتواند با استقبال خانواده های قزوینی از نمایش های طنز و كمدی در فضایی آرام و بدون دغدغه ساعاتی را با خنده سپری كند و دلگرم كننده جوانان هنرمند شهر نیز باشد.

كمك به تبلیغات شهری و حمایت مالی از هنرمندان تئاتر شهر قزوین رسالتی است كه می تواند موجب بروز استعدادهای هنری این شهر شده و زمینه كاهش آسیب های اجتماعی را نیز مهیا كند، در این میان با رهنمودهای خود و رفع ایرادات محتوایی در كارهای هنری می توانیم مسیر روبه رشد هنرمندان تئاتر را برای جوانان مستعد شهرمان نیز مهیا كنیم.

امید كه در اجراهای بعدی هنرمندان تئاتر شهر قزوین شاهد استقبال بیشتر مردم از كارهای خوب در قالب های مختلف باشیم تا اقتصاد تئاتر هم رونق بگیرد.