صد و هفتاد و یكمین برنامه دگرخند برگزار شد
صد و هفتاد و یكمین برنامه دگرخند با موضوع «طنزهای خوب برای بچه‌های خوب» توسط دفتر طنز حوزه هنری برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دفتر طنز به نقل از حوزه هنری، این نشست با حضور و سخنرانی گیتی خامنه، داوود امیریان، هادی خورشاهیان و حبیب یوسف‌زاده و با اجرای مهدی فرج‌الهی عصر روز گذشته 18 تیرماه در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد.
گیتی خامنه به عنوان نخستین سخنران و مهمان ویژه این برنامه از دگرخند دفتر طنز حوزه هنری با بیان بخشی از خاطرات اجرای برنامه كودك در سال‌های فعالیت خود در جعبه جادویی گفت: «طنز می‌تواند زندگی كودكان و نوجوانان را دگرگون كند به شرطی كه اهالی ادبیات كودك و نوجوان ما بتوانند با صبوری و آثارشان به این گروه سنی یاد دهند كه با واقعیت‌های زندگی كنار بیایند و به تفاوت دیدگاه‌های یكدیگر احترام بگذارند و با خنده و شادی به رویدادهای گوناگون زندگی بیاندیشند و نگاه كنند.»
خامنه ادامه داد: «كودكان و نوجوانان با مطالعه یا شنیدن آثار طنز ویژه خود با خلاقیت و نبوغ نویسندگان آن یاد می‌گیرند برابر رویدادهای گوناگون زندگی منعطف باشند و با شادكامی دشوارترین لحظات عمر خود را با موفقت پشت سر بگذارند.
نتایج ادبیات طنز برای كودكان و نوجوانان در آینده كشور تاثیر بسیاری می‌گذارد چرا كه نقش موثری در آرامش روحی و روانی آنها می‌گذارد.»
داوود امیریان در ادامه این برنامه در مورد ادبیات كودك و نوجوان گفت: «ادبیات فارسی ما پیش از انقلاب در حوزه كودك و نوجوان مطلب قابل ارائه‌ای ندارد همچنین در زمینه طنز كودك و نوجوان هیچ اثر مورد توجهی در دست ندارد.
تنها منوچهر احترامی آن شعر معروف «حسنی نگو بلا بگو» را گفته است و محمود كیانوش هم یك قصه‌ای در این موضوع دارد.»
امیریان افزود: «احترامی زبان كودك را می‌دانست و همین امر موجب شد تا آن شعر معروفش چندین بار چاپ و منتشر شود و در دهان همه كودكان ایران بچرخد و ماندگار شود.
بعدها نویسندگان و شاعران ادبیات كودك كه امروز هم فعال هستند از همین زبان كودك منوچهر احترامی استفاده كردند و آثاری را برای كودك و نوجوان خلق كردند و به موفقیت‌هایی هم دست یافتند.»
وی با بیان اینكه طنز مقبولیت خوبی در ادبیات فارسی دارد، گفت: «ادبیات طنز ما در حوزه كودك و نوجوان وضعیت بهتری نسبت به طنز در ادبیات بزرگسال دارد چرا كه مطرح‌ترین اثر ادبیات فارسی طنز در محدوده سنی بزرگسال ما به «دایی جان ناپلئون» مربوط می‌شود.
البته در این سال‌ها مهرداد صدقی با مجموعه آب نبات و حبیب احمدزاده و چند نویسنده دیگر نیز در زمینه طنز ورود كردند اما همچنان وضعیت طنز در ادبیات كودك و نوجوان بهتر از بزرگسال است.»
امیریان با یادی از هوشنگ مرادی كرمانی و قصه‌های مجید گفت: «آثار ایشان نیز در زمینه ادبیات كودك و نوجوان بسیار ماندگار، جذاب و دلنشین است كه از دیگر آثار مهم ما در این حوزه است.»
وی در ادامه چند كتاب در ادبیات كودك و نوجوان معرفی كرد و گفت: «كتاب «خانواده من و بقیه حیوانات» یكی از آثار جذاب ادبیات كودك و نوجوان است كه می‌تواند مورد استفاده این گروه سنی قرار گیرد. همچنین مجموعه «دون كامینو» و «شوایك» از دیگر آثار خوب ترجمه شده ادبیات كودك و نوجوان است.»
امیریان در پایان گفت: «نسل تازه ای از نویسندگان و شاعران ادبیات كودك و نوجوان در راه است كه نوید روزهای پر فروغی را به شرط صبوری و پرهیز از شتابزدگی برای ادبیات فارسی ما می‌دهد.»
هادی خورشاهیان نیز در این نشست با بیان اینكه طنز عرصه سختی برای كار كردن و تولید آثار ادبی است، گفت: «توقع عموم از ادبیات طنز این است كه همانند جوك، خنده‌های انفجاری بهمراه داشته باشد این در حالی است كه چنین خواسته ای برآورده نمی‌شود.»
خورشاهیان ادامه داد: «یكی از مهمترین نكاتی كه نویسندگان و شاعران ادبیات كودك و نوجوان باید مورد توجه قرار دهند بروز بودن با دنیای كودكان و نوجوانان است چرا كه اگر ما روایت و قصه طنز خود را در دنیای دهه شصت و آنچه تنها قابل فهم مردم آن زمان باشد تعریف كنیم درك نخواهد شد.
از طرفی هم برخی‌ها از آنجایی كه در نوشتن طنز ناتوان و نا موفق بوده‌اند رو به شوخی های جنسی می‌آورند كه آن نیز مناسب ادبیات ما به خصوص كودك و نوجوان نیست.»
وی در ادامه با اشاره به آثار داوود امیریان در ادبیات كودك و نوجوان گفت: «امیریان طی این سال‌ها بسیار برای ادبیات كودك و نوجوان زحمت كشید و نتایج خوبی را هم برای خود و برای ادبیات فارسی در حوزه كودك و نوجوان كسب كرد.»
خورشاهیان با تاكید بر اهمیت نوشتن و نقش آن در عموم مردمی جامعه گفت: «توانایی نوشتن در همه ما وجود دارد و هیچ ارتباطی با استعداد ندارد پس همه باید این كار را برای خود انجام دهند.
هیچگاه از نوشتن دوری نكنید و بدانید كه همانگونه سخن می‌گویید و از جمله بعدی خود خبر ندارید، توان نوشتن را هم اینگونه در خود دارید پس دست به قلم شوید و قوه تخیل خود را بكار گیرید.»
وی با بیان اینكه طنز باید بجا باشد در غیر اینصورت بجای خنده موجب دلزدگی مخاطب می‌شود، گفت: «همچنان كه كودكان و نوجوانان در جامعه ما تحت فشار و عدم آزادی‌های سنی خود هستند، نویسندگان این گروه سنی نیز در این زمینه دستشان بسته است به این ترتیب با محدودیت‌هایی روبرو هستند كه روی كیفیت كار و میزان جذابیت آن تاثیر می‌گذارد.»
حبیب یوسف زاده نیز در این نشست گفت: «نشریات از پیش از انقلاب تا سال‌های بعد از آن توانایی‌های طنز را به كار می‌گرفت و وظیفه آن در ادبیات را به‌عهده داشت.»
یوسف زاده در ادامه با اشاره به نقش مهم طنز در رفع معضلات اجتماعی گفت: «در مطالب علمی و تحقیقی آمده است كه بررسی تعارض‌ها و چالش‌های اجتماعی نشان می‌دهد 10 درصد از این عارضه اجتماعی به تفاوت دیدگاه مربوط می‌شود اما 90 درصد آن به دلیل تفاوت و نوع نحو است.
طنز می‌تواند در این زمینه جامعه را یاری و تعدیل كند چرا كه اگر ما در بیان دیدگاه‌های خود نحو درستی داشته باشیم و آن را به نمك طنز و شوخ طبعی آغشته كنیم مقبولیت بیشتری دارد.»
وی در همین راستا افزود: «آمارها نشان می‌دهد كه درصد بالایی از آنهایی كه در نخستین دیدار خود در تعاملات اجتماعی از شوخ طبعی و طنز استفاده كرده‌اند، موفقیت بیشتری داشته‌اند و ارتباطاتشان دوام بیشتری داشته است. این آمارها بر نقش مهم و سازنده طنز تاكید می‌كند.»
یوسف زاده ادامه داد: «نقش و اهمیت طنز آنچنان است كه برخی شركت‌های تجاری عده ای از نیروهای انسانی خود را برای شركت در دوره‌های شوخ طبعی و طنزپردازی می‌فرستند تا در ارتباطات كاری خود موفقتر عمل كنند.»
وی ادامه داد: «در دوره از تاریخ ادبیات طنز بعد از انقلاب جمعی از نویسندگان جوان همانند آقای لبش و مهدی فرج اللهی دور هم جمع شدند و مجله‌های طنز منتشر می‌كردند كه بسیار موفق بود.
دلیل موفقیت این نسل از ادبیات طنز نوجوان هم پل ارتباطی خوبی بود كه میان مخاطب و مشكلات و روزمرگی‌های آن با ادبیات طنز احداث شد.
این گروه از نویسندگان مخاطب و زندگی اجتماعی اش را به میان دنیای ادبیات طنز آوردند و موفق شدند. حتی این كار را در زمینه علمی نیز تجربه كردند و بازخوردهای خوبی را از این شیوه دریافت كردند.»
یوسف زاده در پایان با یادی از امیرحسین فردی گفت: «جمله معروفی مرحوم فردی داشت كه می‌گفت تا زمانی كه قلم را به كاغذ نزدیك نكنید نوشتن آغاز نمی‌شود و شكوفایی در این زمینه شكل نمی‌گیرد.
به قول امیرحسین فردی كاغذ و قلم همانند الكترود جوشكاری و آهن است كه تا اتصال بینشان قرار نگیرد جوشكاری انجام نمی‌شود و ما جوشكار خوبی نمی‌شویم، شاید در نخستین تلاش‌هایمان نتیجه زمخت و بیریختی بدهد اما در ادامه و به تدریج نتایج شسته و رفته ای خواهد داشت.»
این برنامه با مسابقه طنز نویسی و دلنوشته به خانم گیتی خامنه و اهدای جایزه به بهترین‌های آن به پایان رسید.
