چاپ سوم «خاطرات حسنعلی خان مستوفی» اثر مرحوم زرویی نصرآباد توسط نشر نیستان وارد بازار كتاب شد.
چاپ سوم «خاطرات حسنعلی خان مستوفی» اثر مرحوم زرویی نصرآباد در 176 صفحه رقعی به تازگی توسط انتشارات كتاب نیستان وارد بازار كتاب شده است.
این كتاب اثری طنز از ابوالفضل زرویی نصرآباد است درباره اندیشه و فكر و سیاست و هر آنچه كه زرویی در خلال سال‌های زندگی خود دست‌مایه‌ای برای نگاه طنزآمیز به آن یافته است.
زرویی در این اثر دست به خلق دو شخصیت خیالی با عناوین حسنعلی خان مستوفی و میرزا حسین پیشكار زده است، كه یكی به تقریر و بازگویی خاطرات دیگری مشغول است و جالب اینجاست كه هر دو نیز از اساس وجود خارجی ندارند.
زرویی از سویی به روایت و زبانی كلاسیك – به سبك ادبیات دوران قاجار – برای بیان خاطرات حسنعلی خان دست زده است. روایتی كه می‌شود رد پای آن را در آثار متفاوت و بكری همچون روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه جست و البته زرویی با زیركی تمام با حفظ ساختار زبانی این خاطرات در این سبك روایی؛ از برخی عبارت و اصطلاحات قدیمی و ناملموس قجری آن را پرهیز كرده و با عبارات و اصطلاحات رایج كه به حد لزوم به آن افزوده شده است به این متن نمك و جذابیت زیادی بخشیده است.
هر چند كه حسنعلی خان و كاریزمای اعجاب‌برانگیز شخصیت او كه توسط زرویی در این متن آورده شده، در این كتاب به راحتی خواننده را راضی می‌كند؛ اما هنر زرویی در واقع ترسیم واقعیت‌هایی دراماتیك و تلخ از رفتارهای سیاسی و اجتماعی ایرانیان در طول سال‌های متمادی است كه او با وارونه جلوه دادنش گویی سعی داشته به آن طعنه بزند.
ماجرای دعوت و خاكساری رضا شاه پهلوی از حسنعلی خان برای شركت در مراسم تاجگذاری وی و نیز مقدمه خودنوشت این كتاب كه در آن شرح توصیفات شخصیت‌های مختلف سیاسی از این چهره است؛ می‌تواند گواهی بر این حقیقت باشد كه زرویی در این كتاب حقیقت شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران را در طول تقریبی یك صده، به زیر ذره بین خود برده است.
خاطرات حضرت استادی سِر پروفسور حَسَنعلی خان مستوفی عرصه‌ای برای نمایش اطلاعات و نگاه نویسنده‌اش در ورود به لایه‌های زیستی اجتماع پیرامون خودش نیز هست. زرویی در این كتاب و در قالب روایت طنز خود از خاطرات حسنعلی خان به تمامی گونه‌ها و تیپ‌های اجتماعی و پدیده‌های فرهنگی پیرامونش به فراخور موضوع سرك كشیده و با بیانی جامع از نوع نگاه ایرانیان به آن شخص یا پدیده با زیركی پرده برداشته است.
حضور و دیدار با چارلی چاپلین، هیتلر، آندره مالرو, برشت و صادق هدایت و نیز شرح موضوعاتی مانند نحوه ورود موسیقی به ایران و یا بررسی بنیان فرهنگستان در ایران، مصداقی قابل توجه بر این مدعا است.
