تهیه كننده مجموعه طنز تلویزیونی «دی‌بی‌سی» از ایده شكل گیری این مجموعه، بازخوردها و تغییرات آن در آینده سخن گفت.
«دی‌بی‌سی» یكی از جدیدترین برنامه‌های شبكه دو سیماست كه با رویكرد طنز نقادانه چندی است جمعه‌ها ساعت 20:00 روی آنتن این شبكه می‌رود. برنامه‌ای كه مدتی در فضای مجازی تولید می‌شد و با تغییر مدیر شبكه دو به آنتن تلویزیون راه پیدا كرد.
«دی‌بی‌سی» با استفاده از چهره‌های غیر مشهور به اجرای خبر می‌پردازد و اجرا و فضا از اسم تا ساختار بی‌بی‌سی را هدف قرار داده است. عنوان این برنامه هم از عروسك مشهور دی‌بی در مجموعه كلاه قرمزی به عنوان شخصیتی كه همه چیز را وارونه می‌فهمد و وارونه نیز عمل می‌كند گرفته شده است.
حمیدرضا مهدی‌پور تهیه‌كننده جوان «دی‌بی‌سی» با اشاره به اینكه در اتاق فكر این برنامه از حسینیه هنر مشهد تا اساتید دانشگاه، تحلیل‌گران، فعالین فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، محققان و پژوهشگران مختلف حضور دارند؛ پیرامون شكل‌گیری این برنامه به خبرنگار مهر توضیح داد: برای تولید آیتم‌ها جلسات مختلفی داشتیم و محتواهای گوناگونی را در قالب طنز خبری اتود زدیم.
اما چیزی كه فكر می‌كردیم در نیامد. در همین رفت و برگشت‌ها به ایده‌ای رسیدیم كه همان ایده اولیه «دی‌بی‌سی» بود اما اسم دیگری داشت. در همان جلسه یكی از دوستان پیشنهاد داد با توجه به اینكه می‌خواهیم بر فضای رسانه‌ای خارج از ایران متمركز شویم بهتر است بر یك شبكه خبری خاص مثل بی‌بی‌سی تمركز كنیم.
در ادامه چون می‌خواستیم به‌صورت نقیضه كار كنیم به شخصیت دی‌بی كه به استفاده از افعال معكوس شهره است رسیدیم و در ادامه نام برنامه هم «دی‌بی‌سی» شد.
نقطه زنی در نیاز مخاطب
این برنامه‌ساز با اشاره به اینكه برای شروع به كار از فضای مجازی شروع كردیم گفت: بعد از اینكه ایده را یافتیم چند قسمت صفر تولید كردیم و به یك جمع‌بندی معقول رسیدیم. زمانی كه قسمت اول ساخته شد تقریباً توقع ما را تامین كرد و تجربه رضایت بخشی بود به نحوی كه در اولین مواجهه با استقبال مخاطب مواجه شدیم.
با اینكه خیلی برای تبلیغات و وایرال كردن قسمت اول این برنامه در فضای مجازی وقت نگذاشته بودیم اما با یك حجم از دنبال‌كننده‌های 15 هزار نفری آن هم در اولین قسمت روبرو شدیم. از نظرات و پیشنهاد ایده‌هایی كه مخاطب می‌داد متوجه شدیم كه دست روی نقطه درستی گذاشته‌ایم.
مهدی‌پور درباره نقاط افتراق این برنامه بیان كرد: در این كار چیزی كه به نظرم مهم‌تر از هر چیز دیگری است و نسبت به كارهای دیگر جلب توجه می‌كند این است كه به نسبت تولیدات مشابه برنامه كم هزینه‌ای است. وجه تمایز آن هم محتوا و فرم آن و نداشتن چهره مشهور است.
وی ادامه داد: در «دی‌بی‌سی» ما به سراغ چهره‌های معروف نرفتیم و روی استعدادها تمركز كردیم. چند شخصیت محبوب فعلی این برنامه در اجرا مستعدند اما در عالم واقع زمینه كاری متفاوتی دارند.
به مرور این تیم به تیمی كادرساز و استعدادیاب در فضای تولیدات انقلابی و رسانه‌ای تبدیل شد. به این معنا كه افراد مختلفی می‌آمدند و اظهار علاقه می‌كردند و ما برای آنها وقت می‌گذاشتیم. پیشنهاد استفاده از چهره‌های شناخته شده هنری هم شد اما دیدیم كه مزیت ما این نیست كه به واسطه یك چهره خاص دیده شویم. نقطه افتراق ما محتوایی هست كه ارائه می‌دهیم اتفاقی كه توانست با مخاطب هم به خوبی ارتباط برقرار كند.
ساختارشكنی در بوروكراسی‌ها؛ كار جبهه‌ای
تهیه كننده «دی‌بی‌سی» در ادامه از تیم یكدست برنامه سازی این برنامه نام برد و توضیح داد: از گروه تولید، تدوینگران و گرافیست گرفته تا كارگردان و نویسندگان برنامه همه در یك جهت كار می‌كنیم كه این گروه یكدست نیز از جمله مزیت‌های این تیم برنامه سازی است. در «دی‌بی‌سی» سعی كردیم در بسیاری مواقع ساختارشكنی كنیم.
ساختارشكنی نه به این معنا كه روی اصول حرفه‌ای پا بگذاریم. به معنای اینكه خیلی دچار بوروكراسی نشویم. این گروه مثل یك گروه تئاتر همه، همه كاری انجام می‌دهند و اولویت شان تولید است. ما اینجا «دی بی سی» را به عنوان یك برنامه‌ای كه انجام می‌دهیم و تمام می‌شود نمی‌بینیم بلكه به مثابه یك جریان رسانه‌ای به آن نگاه می‌كنیم.
این تهیه كننده جوان با اشاره به لزوم جریان سازی رسانه‌ای در كارهای تلویزیونی بیان كرد: یكی از كارهای خوبی كه در این زمینه دارد اتفاق می‌افتد و به نظرم جا دارد بیشتر هم شود جریان سازی رسانه‌ای است.
در «دی بی سی» اگر محتوایی را ارائه می‌دهیم، پشت هر یك از شخصیت‌های این برنامه یك ایدئولوژی و فكر وجود دارد. صرفاً نقیضه یك آدم واقعی نیست بلكه محتوایی پشت آن حرف ماست كه با زبان طنز، آموزشی است در جهت شناساندن تكنیك‌های جنگ رسانه‌ای كه در دنیای غرب فراگیر است.
وی اضافه كرد: مخاطب به مرور متوجه می‌شود كه پشت هر یك از این كاراكترها یك استراتژی، یك منش و یك تفكر وجود دارد. همه تیم به این موضوع معتقدند و شاید یكی از رموز موفقیت «دی‌بی‌سی» همین باشد كه تیم یكدست است.
تغییرات آتی «دی بی سی»
تهیه كننده این برنامه طنز شبكه دو افزود: در ادامه گروه ایده پردازی برنامه به سمت تكمیل این رویكرد حركت می‌كند. الان ما بخش خبری و مستند را داریم و در گذشته هم تجربه تولید «دی‌بی‌سی نما» در رابطه با مسایل پیرامون سینما و برنامه «نوبت ما» كه به فضای مجازی می‌پرداخت را داشتیم.
وی به دیگر بخش‌ها اشاره و عنوان كرد: بخش «پرگار» هم كه فضای آن نخبگانی‌تر و پرداختن به مسائل خاص است و «دی‌بی‌سی اسپرت» كه نگاهش به مسایل ورزشی است را در حال ایده‌پردازی برای تولید آن هستیم. بخش خبری و مستند محور اصلی برنامه است و در ادامه بخش‌های دیگر ایده پردازی شده و باید به سمت تولید آن برویم.
شناختن تكنیك‌های رسانه‌ای با زبان طنز
مهدی پور با معرفی برخی از شخصیت‌های این برنامه كه با استقبال مخاطبان روبرو شده‌اند گفت: كاراكتر كارشناسان اختصاصی از جمله اردشیر بابكان، منوچهر خردمند و الیاس احتشام را داریم كه ما به ازای آنها در فضای واقعی وجود دارد. به عنوان مثال كارشناسانی كه از فضای اعتقادی وارد می‌شوند و به تحلیل می‌پردازند و مخاطب را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
در فضای دینی دكتر مجتهد را كه وارد كردیم و آقای رجب پور نقش آن را بازی می‌كنند به تحلیل‌های دینی پرداخته می‌شود و عموماً مبنای درستی ندارد و ملغمه ای از راست و دروغ است كه به مردم ارائه می‌شود اما با توضیحاتی كه می‌دهد مخاطب از خودش سوال می‌كند كه واقعاً این چه تحلیلی است كه فلان كارشناس ارائه می‌دهد. یا دكتر احتشام كه در زمینه انسان شناسی ورود می‌كند یا دكتر بابكان كه فعال مدنی است
. دكتر خردمند كه نقش كسانی را دارد كه در فضای مجازی یك پدیده را رد می‌كنند اما حضور خاصی در فضای علمی ندارند. برنامه‌هایی كه مجری در آن به تحلیل می‌پردازد و به جمع بندی می‌رسد و این كارشناسان فقط به تایید یا رد كردن این موارد می‌پردازند.
این تهیه كننده تصریح كرد: بسیاری از این رفتارها را در برنامه‌های رسانه‌ای دیده‌ایم و شاید از كنار آنها گذشته‌ایم اما وقتی به تكنیك‌های جنگ رسانه‌ای پشت این رفتارها می‌پردازیم و به آن وجهه طنز می‌دهیم این رفتارها بیرون می‌زند و در ذهن مخاطب سوال ایجاد می‌كند كه حضور فلان كارشناس به چه درد می‌خورد او كه فقط تایید یا رد كرد و محتوای خاصی را به برنامه اضافه نكرد. در حقیقت ما پشت صحنه و ایدئولوژی پشتِ دوربینِ رسانه‌های غربی را با چاشنی طنز عیان می‌كنیم و جلوی دوربین می‌آوریم.
وی در پایان تاكید كرد: اولویت ما بحث رساندن محتوا بود و بنابراین سراغ بسیاری از موضوعات نرفتیم چون صرفاً همجو بود و ما قصد خنداندن صرفِ مخاطب را نداشتیم. مبنای ما شناخت رسانه‌های غربی با زبان طنز بود نه لزوماً ایجاد اوقاتی خوش برای مخاطب بدون هیچ تفكری.
