اسماعیل امینی

تولد: دی ماه 1342 در تهران

شاعرطنزپرداز، نویسنده، پژوهشگر، منتقد، مدرس و داور جشنواره‌های ادبی است. وی از محضر اساتید دكتر فرشیدور، شفیعی‌كدكنی، مصفا و قیصر امین‌پور بهره برده است. او بیشتر در زمینۀ طنز فعالیت و تدریس می‌كند.

1399/04/25
|
12:11
|

اسماعیل امینی طنزپردازی است كه به جد طنز می‌نویسد و می‌گوید طنز صرفاً برای سرگرمی نیست.

او اصالتاً اهل خلخال است و قلم طنزش هم به اصالتش بازمی‌گردد؛ زیرا مردم خلخال اغلب شوخ‌طبع هستند و حتی بداهه شعر طنز هم می‌گویند. در ساختن چهارشنبه‌های گل‌آقایی با كیومرث صابری همكاری می‌كرد. وی عضو تحریریه هفته‌نامه، ماهنامه و سالنامهٔ گل‌آقا بوده است.

او سرایش شعر را از نوجوانی آغاز كرد و به دو زبان فارسی و تركی شعر می‌سراید. وی دارای مدرك درجه یك هنری در رشته شعر از شورای عالی ارزشیابی هنرمندان است. پژوهشِ او در حوزه‌ٔ طنز با سالنامه گل‌آقا آغاز شد و به‌گفته‌ٔ او: «سالنامه گل‌آقا زمینه خوبی بود تا كسانی كه كار طنز می‌كنند در آنجا مقالات پژوهشی خود را منتشر كنند.» پژوهش‌های ارزشمندی در زمینهٔ طنز انجام داده مانند پایان نامه‌اش در دورهٔ كارشناسی ارشد؛ موضوع آن «طنز در مثنوی» است كه بعدها آن را به صورت كتابی با نام خندمین تر افسانه (جلوه‌های طنز در مثنوی معنوی) منتشر كرد.

لبخند سعدی دیگر كتابی در این زمینه است. در حوزه‌ٔ طنز منبع كم است و امینی برای چنین پژوهش‌هایی زمان صرف می‌كند و آثاری كه در این زمنینه دارد بسیار ارزنده هستند.

وی صاحب رتبه‌های نخست در جشنواره‌های مهم ادبی است. مانند كسب رتبه نخست در بخش پژوهش جشنواره بین المللی طنز، كسب عنوان برتر در بخش فعالیت‌های ادبی جشنواره فجر. همچنین دبیریِ علمی دو دوره از جشنواره شعر فجر (جشنواره نهم و دهم) بر عهده‌یوی بوده. اسماعیل امینی تجربهٔ داوری و كارشناسی در جشنواره‌های ادبی و فرهنگی را دارد:

جشنوارۀ شعر فجر، جشنوارۀ تولیدات صداو سیما، كنگرۀ دفاع مقدس، جشنوارۀ بین‌المللی طنز، جشنوارۀ شعر گل سوری در افغانستان، جشنوارۀ سراسری كانون‌های دانشجویی، جشنوارۀ كانون‌های مساجد كشور، جایزه ادبی پروین اعتصامی، جایزۀ كتاب اول، جشنوارۀ شعر رضوی، جایزه كتاب‌سال.


كودكی و نوجوانی، جوانی، پیری

اسماعیل امینی 18دی1342 در خیابان سلسبیل (رودكی فعلی) دیده به دنیا گشود. دو سال داشت كه به‌همراه خانواده به نازی‌آباد نقل مكان كردند. در خانه به‌زبان تركی سخن می‌گفتند و او زبان فارسی را در مدسه آموخت. در دوران كودكی ماه محرم به همراه پدر و برادر به هیئت‌ها می‌رفت ضرب و آهنگ نوحه برایش بسیار جذاب بود و بدون اینكه معنی بداند نوحه حفظ می‌كرد. جذابیتی كه كلام آهنگین برایش داشت باعث شد تا شعرها و ترانه‌هایی كه از رادیو می‌شنود را هم حفظ كند. آشنایی او با دنیای طنز به سبب مطالعهٔ كتاب و نشریات بود و طنزنویسی را با كوچك‌ترین نشریه آغاز كرد؛ در اواسط دههٔ پنجاه كه ده‌دوازده‌ساله بود نشریه‌ای دست‌نویس برای بچه‌های فامیل تهیه می‌كرد كه بیشتر مطالب طنز در آن گنجانده می‌شد.[8] سرایش شعر را از روزگار نوجوانی آغاز كرد. سروده‌هایش را نزد دانش‌آموزان سال بالایی و معلم ادبیات می‌برد و می‌گفت این شعر را دوستم نوشته و از من نظر خواسته اما من سر در نمی‌آورم، و این‌گونه از نظر دیگران نسبت به شعرش مطلع می‌شد. گر چه آن‌ها خیلی وقت‌ها می‌گفتند به درد نمی‌خورد! در دبیرستان علی‌رغم میل باطنی، و به اصرار برادر بزرگ‌تر رشته برق را انتخاب كرد. اما همچنان به ادبیات عشق می‌ورزید. او زمانی كه دبیرستانی بود برای نشریات طنز، مطلب و شعر طنز می‌فرستاد. پس از گرفتن دیپلم با چند سال فاصله به دانشگاه رفت. طنزنویسی مستمر و حرفه‌ای خود را از دهه شصت آغاز كرد كه تا امروز هم اداممه دارد. سال1375 در دانشگاه آزاد مركز تهران مشغول به تحصیلِ كارشناسیِ رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی شد.

در سال1382 كارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران به پایان رساند. او فارغ‌التحصیل دكتری ادبیات از دانشگاه قم است.


سال‌شمار زندگی

1342: 18دی تولد در تهران
1344: تغییر محل زندگی از خیابان سلسبیل (رودكی فعلی) به نازی‌آباد
تدریس در دانشگاه آزاد واحد مركز، دانشگاه علوم اقتصادی تهران، دانشگاه علمی كاربردی به‌مدت 12 سال
عضویت در شورای عالی شعر و عضو شورای عالی موسیقی صداو سیمای جمهوری اسلامی
دبیر علمی جشنواره شعر فجر (جشنواره نهم و دهم)
همكاری با دفتر اعزام اساتید نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
فعالیت مطبوعاتی در حوزۀ نقد ادبی ، طنزو شعر به‌مدت 25 سال
همكاری با سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در سمت مشاور ادبی به‌مدت 5 سال
همكاری با حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی در پست كارشناس ادبی به‌مدت 15 سال
همكاری با پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی با سمت عضو گروه ادبیات
عضو هیئت امنا و عضو هیئت مدیره بنیاد شعر و ادبیات داستانی
عضو شورای علمی بنیاد دعبل
عضو كمیتۀ علمی ارزیابی هنرمندان (جهت دریافت درجه هنری) در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

شخصیت و اندیشه

امینیِ معلم شخصیتی آرام و لحنی روان دارد. سخنش آهنگی از كلمات و جملات است كه صبر را نمایان می‌كند. او خیلی عادت به معرفی كردن خود ندارد. به‌گفتهٔ خودش هیچ‌گاه هیجان‌زده نمی‌شود. خوشحالی و ناراحتی‌اش هم شدت ندارد.

زمینهٔ فعالیت

اسماعیل امینی، سال‌هاست كه برای مطبوعات می‌نویسد. شعرهای طنز و غیرطنز می‌سراید و نقد می‌كند. در انشگاه به تدریس مشغول است. همچنین سابقه داوری و كارشناسی در جشنواره‌های مختلف ادبی و فرهنگی را دارد. در این میان كارهای فرهنگی ارزشمندی نیز انجام می‌دهد؛ رئیس كمیته ادبی انجمن اهدای عضو ایرانیان است. و بسیاری را نیز در این حركت زیبای فرهنگی با خود همراه كرده است.

كارنامهٔ امینی

تألیف‌ها

«خندمین‌تر افسانه» (طنز در مثنوی معنوی)
«تبسم دوست» (لطایف و مطایبات در كلام [امام] خمینی)
«لبخند سعدی» (طنز در غزل‌های سعدی)
«لبخند غیرمجاز» (مجموعه نثرهای طنز)
«جلسۀ شعر» (مباحث آموزشی و نقد شعر)
«نشر اكاذیب» (مجموعه شعر طنز)
«دكتربازی» (مجموعه شعر طنز)
«دلقك و شاعر دربار» (مجموعه شعر)
«عمو زورگیر» (مجموعه شعر طنز)
«لبخند بر لب شعر» (گزیده شعر طنز برای نوجوانان)
«بوستان بی‌درخت» (مجموعه شعر طنز)
«ببر در كوزه» (مجموعه شعر طنز)
«خنده باكلاس»
«جلسه طنز» (مباحث آموزشی طنز و نقد و تحلیل متون طنز)
«چگونه نویسنده شویم»
«چگونه مدیر فرهنگی شویم»
«بوستان بی‌درخت» (مجموعه شعر طنز)

مقاله‌ها

«طنز در شعر عاشورایی»
«جرعه» (شعر كوتاه مخاطب كم‌حوصله)
«جرعه» (شعر درون گرای دیروز)
«ترانه و بیم ابتذال»
«بر لب گور خراب خویش» (كاربرد تربیتی طنز)
«آدم چطوری شاعر می‌شود؟»
«گرگ بیمار غزل»
«سحر غزل و اعجاز بیان سعدی» (نگاهی به كتاب تكوین غزل و نقش سعدی نوشتهٔ محمود عبادیان)
«آدم چطوری ترانه سرا می‌شود؟!»
«برخی شعرها فقط خارند» (شیفتگی و خودشیفتگی شاعرانه)
«گفتن و نگفتن» (نگاهی به طنزآوری سیدحسن حسینی در «نوشداروی طرح ژنریك»)
«لطفاً كاری به كار شعر نداشته باشید»
«شیفتگی عاطفی با داوری علمی؟»
«رزق در مثنوی معنوی»
«جد تكوین ما به طنز بخوان» (تأملی در طنزآوری‌های علی معلم دامغانی)
«شعر انقلاب، زیستن با مردم»
«سواد شفاهی و شعر یك‌بارمصرف»
«كارنامه دانشوران ایران و اسلام»

سبك و لحن و ویژگی آثار

اسماعیل امینی شاعری دلتنگ و دردمند است و شعر شاعرانی چون او در این روزگار غنیمت است. نگاه شعرهای او اجتماعی است. آثار وی در نظم معتدل است و جریان و بازیِ خاصی در آن نیست.


برگرفته از: http://wikiadabiat.net

دسترسی سریع