برنامه مستند «ماجرا» به مناسبت سالروز درگذشت باغچه بان با موضوع اختراع تلفن گنگ برای ناشنوایان راهی آنتن می‌شود.
به گزارش روابط عمومی رادیو صبا ،«ماجرا» عنوان یكی از برنامه های مستند این شبكه رادیویی است، كه در قالب گزارش به بررسی دلایل شهرت افراد و ماجرا های معروف می پردازد.
این برنامه روز شنبه سوم آذر در آستانه سالروز درگذشت جبار باغچه بان راهی آنتن می شود و به معرفی این بزرگ مرد آذربایجان، معلم دنیای سكوت؛ جبار باغچه‌بان می‌پردازد و درباره خدمت های وی به دانش آموزان ناشنوا می‌گوید.
درتوضیح این برنامه آمده است: یكی از اختراعات جبار باغچه‌بان ساختن وسیله‌ای است كه از طریق استخوان‌های فك و دندان صداها را به مغز منتقل می‌كرد.
باغچه‌بان روزی با یادآوری خاطره‌ای ساعت مچی خود را باز می‌كند و در دهان و میان دندان‌های شاگرد ناشنوا می‌گذارد و می‌بیند كه می‌شنود و باغچه‌بان از آنجا به فكر ساختن گوشی استخوانی می‌افتد. بی‌داشتن اطلاعات فنی و فقط از راه نتیجه‌گیری‌های طبیعی و خراب كردن یك دستگاه تلفن و رادیو سرانجام موفق می‌شود كه با كوشش بسیار طرح اختراع خود را تكمیل كند و آن را در تاریخ 18 فروردین 1314 به ثبت برساند. پس از آن با همكاری دوستی یك دستگاه از آن را می‌سازد و در تعلیم كودكان از آن استفاده می‌كند. طرز كار این دستگاه به این‌گونه بود كه شاگردان ناشنوا كه تمرین تربیت شنوایی كرده بودند می‌توانستند با استفاده از دستگاه تلفن گنگ كه در اتاق دیگری بود جمله‌هایی را كه آموزگار می‌گفت تشخیص دهند.
مستند «ماجرا» به دنبال این سوال كه چرا باغچه‌بان نتوانست چنانكه خواست او بود این دستگاه را با یارمندی علاقمندان و متخصصان كامل كند و مورد استفاده عام قرار دهد. چه قدر مایه خشنودی و افتخار او می‌شد كه اگر زنده می‌ماند و خبری را كه در یكی از روزنامه‌های پایتخت در آذرماه سال 1350 چاپ شده بود می‌خواند: «اكنون می‌توانید با دندان‌های خود بشنوید.»
دستگاهی به تازگی برای ناشنوایان اختراع كرده‌اند كه شخص از راه دندان‌های خود چه طبیعی و چه مصنوعی می‌تواند بشنود. این دستگاه را پزشكان دانشگاه كالیفرنیا در «لوس آنجلس» اختراع كرده‌اند.
مستند «ماجرا» به تهیه كنندگی انسیه شمس اللهی روز شنبه سوم آبان ساعت 11 تقدیم مخاطبان می شود.
