سعید بیابانكی در نشست نقد و معرفی كتاب «هی شعر ترانگیزد» كه به میزبانی كتابخانه عمومی پیروزی تهران برگزار شد، طنز را امر به معروف و نهی از منكر در لباس هنری دانست.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نشست نقد و معرفی كتاب «هی شعر ترانگیزد» اثر سعید بیابانكی با حضور نویسنده اثر و مرتضی امیری اسفندقه، شاعر، 28 مردادماه در كتابخانه عمومی پیروزی تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست سعید بیابانكی در خصوص آثار خود گفت: بخشی از اشعار من آیینی است كه در مجموعه «جامه دران» منتشر شده و بخش دیگر طنز است. البته طنز كار اصلی من نبوده و همیشه تلاش كردم طنزهای خنثی ننویسم. به اعتقاد من طنز، امر به معروف و نهی از منكر، در لباس هنری است. طنز جمع كردن تضادها و تناقض ها است؛ مثلا اگر یك پیرمرد، لباس جوان بیست ساله را بپوشد، موقعیتی كمیك ایجاد می كند.
بیابانكی تصریح كرد: طنز در حوزه كلام و شعر، مانند كاریكاتور است. در میان شعرای ما حافظ بزرگترین طنزپرداز فارسی است كه ما او را غزل سرا می‌دانیم. به طور مثال آنگاه كه می گوید «به می سجاده رنگین كن گرت پیرمغان گوید» یعنی ما را در وضعیتی متناقض قرار می‌دهد؛ چراكه سجاده مظهر پاكی است و نمی‌توانیم آن را با می رنگین كنیم. همچنین مثنوی مولانا از مایه های طنز برخوردار است؛ مولانا داستانی طنزآمیز ارائه می‌دهد و نتیجه ای فلسفی، الهی و تربیتی می گیرد. به همین دلیل او اقبال جهانی یافته است. شاعران موفق از قدرت نفوذ طنز استفاده كرده اند و به نظرم استاد همه آنها حافظ است.
این نویسنده و شاعر بیان كرد: در مجموعه «هی شعر ترانگیزد» تلاش كردم تناقض ها و تضادها را در مسائل گوناگون آشكار كنم كه طبیعتا كار خیلی سختی است. طنز چون راه رفتن روی لبه تیغ است. طنزپرداز باید از خط قرمز عبور كند، ولی قرمز نشود.
وی با اشاره به اتفاقات مربوط به چاپ مجموعه «هی شعر تر انگیزد» بیان كرد: زمانی كه این كتاب چاپ شد مسائل مختلفی پیرامون آن به وجود آمد و در نمایشگاه كتاب رونمایی شد؛ بعد از رسیدن مجموعه به نمایشگاه، كتاب هنوز خیس بود و چسب‌هایش خشك نشده بود، به همین دلیل كتاب را بر روی زمین پهن كردند تا خشك شود و نادانسته این امر تبلیغی برای كتاب شد و تقریبا تمام نسخه های كتاب به فروش رفت.
بیابانكی با بیان اینكه یكی از اشعار كتاب معروف شده چرا كه حدود ده سال پیش در دیدار رهبر انقلاب خوانده است، توضیح داد: این شعر چند نسخه دارد؛ یك نسخه چاپ شده، یك نسخه را من خواندم و یك نسخه در دفترم است كه برخی ابیاتش را خود حذف كرده ام.
وی كتاب «هی شعر ترانگیزد» را، كه به چاپ چهارم رسیده، اثری خط شكن دانست كه به شاعران بعد از انقلاب جرأت سرودن شعر طنز درباره مسائل سیاسی داد.
بیابانكی در خصوص انتخاب نام كتاب گفت: شعر، استفاده حداكثری از زبان است. من چند عنوان برای كتاب انتخاب كردم و از چند تن از شعرا نظرسنجی كردم و این عنوان برگزیده شد. چند شعر از این مجموعه به صورت مشترك با جواد زهتاب سروده شد؛ دوستی كه ذهنی نزدیك به هم داریم.
وی در ادامه گفت: برخی شوخی های كتاب به مسائل روز می‌پردازد كه ممكن است در حال حاضر با استقبال رو به رو شود اما در آینده كمتر بدان توجه شود و این از نقاط ضعف كتاب به اعتراف خودم است.
در ادامه امیری اسفندقه، شاعر و منتقد حاضر در نشست در خصوص اشعار سعید بیابانكی گفت: اشعار بیابانكی قاچاق نیست و التماس نمی‌كند تا از مرز رد شود. ما با شاعری رند و باهوش مواجهیم كه از خط قرمز عبور كرده است. با اینكه این مجموعه شعر مربوط به گذشته است اما اشاراتی به امروز هم دارد.
وی با اشاره به پیشینه دوستی خود با سعید بیابانكی، گفت: از دیگر ویژگی های شعر بیابانكی، صداقت است؛ شعر آن چیزی است كه مردم می‌دانند اما به زبانی شیرین و دلنشین گفته می شود. شعر بیابانكی ساده، صریح، صادقانه و بی نقاب است. گاهی اوقات شاعران قافیه های دشواری در شعر می‌گنجانند و قافیه ها دوست ندارند صدای آوازشان شنیده شود اما سعید بیابانكی، در این مجموعه از این قافیه ها استفاده كرده و جیغ‌شان را درآورده است. اشعار بیابانكی چون اشعار طنز عمران صلاحی خنده هایی از سر درد است. من افتخار دارم كه یكی از شاگردان بیابانكی باشم.
در حاشیه این نشست، سعید بیابانكی در گفتگویی در تعریف طنز گفت: طنز، شوخی كردن و به چالش كشیدن خط قرمزها به شیوه ای است كه نه شاعر و نه سوژه هیچكدام آسیب نبینند. در نتیجه طنزپردازی، كار دشوار و پیچیده ای است. اما نبودش باعث افسرده شدن اجتماع و افزایش بی اخلاقی ها می‌شود؛ طنزپرداز همواره باید موی دماغ خطاكاران در كشور كه تصمیمات بزرگ و غلط می گیرند، شوند.
وی تصریح كرد: خوشبختانه در حال حاضر فضای سیاسی به مدد رسانه های اجتماعی بازتر شده و امكان بیان نقد و طنز فراهم است. بارها شده كه دوستان ما در حضور بزرگان مملكت شعر طنز خواندند و از آن استقبال شده است.
