میرزاحسین كریمی مراغهای، به حق از مفاخر ادبی معاصر كشورمان است كه بیتردید در اندیشه و خلاقیت ادبی و زندگی آیینی خود، اسوهای درخشان برای شاعران امروز است.
استاد میرزا حسین كریمی مراغهای، متولد 1310، شاعر مشهور آئینی و اجتماعی كشور، در آستانه چهل و چهارمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی دارفانی را وداع گفت.
پدر وی ذاكر كریمی از شاعران آئینی مشهور آذربایجان بود كه شعر اجتماعی و طنز نیز میسرود و اشعار هجو وی علیه عوامل كشف حجاب و كسروی ضد دین مشهور روزگار خود بود.
میرزاحسین كریمی مراغهای، مشی و مسیر آئینی، اجتماعی و ادبی والد بزرگوار خود را ادامه داد و در این مسیر فعالیت گستردهای انجام داد و صدها هزار بیت شعر به زبانهای آذری و فارسی سرود و شهرتی فراگیر در كشور و به ویژه در جامعۀ آذریهای ایران و حتی آذریهای جدا شده از ایران در قفقاز به دست آورد و امروز و در نسلهای دهه پنجاه به بعد در میان آذریهای ایران كمتر كسی را میتوان یافت كه بیت و ابیاتی از اشعار او به یاد نداشته باشد.
میرزاحسین كریمی مراغهای، به حق از مفاخر ادبی معاصر كشورمان است.
عمر نود و یك ساله و پر بركت
از نگاه تاریخی و ادبی، عمر نود و یك ساله و پر بركت او به دو بخش تقسیم میشود:
الف – قریب نیم قرن از عمر مبارك كریمی مراغهای در روزگار حاكمیت طاغوت بر این مملكت سپری شد. وی در این روزگار تاریك، علاوه بر سرودن اشعار آئینی و انتشار آنها، اشعاری طنز در تقبیح فرهنگ طاغوت و مُدها و مدلهای غربی و بیحجابی و در مذمت گریز از فرهنگ خودی سرود. بسیاری از این اشعار به دلیل بهرهگیری از زبان ساده، توجه به مسائل روز، به كارگیری درست مایههای طنز و استفاده از اوزان و قالبهای دلنشین و آهنگین بر زبانها افتاد و در میان خاص و عام اشتهار یافت.
در واقع كریمی مراغهای در روزگار حاكمیت طاغوت با زبان شعر به مجاهده با انحطاط فرهنگی برخاست و رسالت شاعری خود را به تبعیت از سخن نورانی رسول اكرم «صلوات الله علیه و آله» ادا كرد كه فرمود: «إنّ المُؤمِنَ مُجاهِدٌ بِسَیفِهِ و لِسانِهِ»
ب- بیش از چهار دهه از عمر روشن مرحوم استاد كریمی مراغهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در روزگار حاكمیت نورانی اسلامی و زعامت امام راحل و زعیم حكیم حاضر یعنی آیت الله خامنهای (متعالله المسلمین بطول بقائه) سپری شد. در این روزگار كه روزگار پختگی اندیشه و ذوق و استعداد و شعر كریمی مراغهای بود، او با تمام توان در حمایت از تشیع، انقلاب و نظام اسلامی فعالیت كرد.
اشعار فراوانی دربارۀ دفاع مقدس سرود، حتی منظومهای مستقل با عنوان «صدام نامه» در هجو صدام جنایتكار سرود. دربارۀ شهدا و ارزشهای انقلاب اشعار فراوانی به نظم آورد. نسبت به تحولات سیاسی در ایران و حتی خارج از ایران، شاعرانه واكنش نشان میداد، چنان كه دربارۀ فروپاشی شوروی و وضعیت آذریهای جدا مانده از ایران نیز منظومۀ مفصلی با نام «سفرنامۀ باكو» سرود.
مرحوم كریمی مراغهای به رغم سالخوردگی طی دهههای اخیر، در مجالس گوناگونی كه دربارۀ اهل بیت «علیهمالسلام» و عاشورا و مناسبتهای انقلاب در استانهای مختلف برپا میشد، با شور و نشاط فراوان حضور مییافت و سرودههای خود را قرائت میكرد.
در واقع مرحومكربمی مراغهای، با پیروزی انقلاب، وظیفه و رسالت دینی و شاعرانۀ خود را تمام شده ندانست، بلكه پس از پیروزی انقلاب، فعالیتهای خود را نیز بیشتر كرد و تا پایان عمر از سرودن شعر برای اهل بیت علیهالسلام به ویژه حضرت سیدالشهداء «علیهالسلام» و انقلاب اسلامی دست برنداشت.
اما آنچه دربارۀ شخصیت مرحوم استاد كریمی مراغهای میتوان گفت، اینكه؛ او به معنای حقیقی كلمه، شاعر هیئتی بود. نه تنها اشعار عاشورایی او در هیئتها و مجالس عاشورایی و اهل بیتی خوانده میشد، بلكه خود نیز هیئتدار بود و حضور در جلسات منظم هیئت خود را به هر كار و سفری ترجیح میداد.
دیدار كریمی مراغه ای با رهبر 97
كریمی مراغهای شاعر آئینی ایران اسلامی
او شاعری از سلسله شاعران آئینی بود كه اندیشه و زندگیاش نیز آئینی بود. او نه تنها اهل تدین و تهجد بود، بلكه از بصیرت سیاسی ویژهای نیز بهرهمند بود و در فعالیتهای انقلابی كه شاید از شخصیتی در سن و سال او متصور نبود، مانند امضای بیانیههای انقلابی دربارۀ رویدادهای مختلف مانند حمایت از محور مقاومت، لزوم آزادی فعالان و آرادیخواهان از زنداننای باكو، اعتراض به مواضع اردوغان در جنگ قراباغ و…فعالانه مشاركت داشت.
او نسبت به وطن خود ایران از جان و دل علاقمند و وفادار بود، چنان كه تلاشهای برخی طیفهای بیگانهگرا برای سوءاستفاده از شخصیت او عقیم ماند و دعوتهای وسوسهانگیز از او برای اقامت در باكو و تركیه به جایی نرسید و در مصاحبهای به صراحت گفت كه من به وطنم ایران وفادارم و سكونت در وطن خود را به اقامت در هر جای جهان ترجیح میدهم.
از لحاظ ادبی با قاطعیت میتوان گفت؛ سرودههای او كه بیش از سیصدهزار بیت و بیشتر به زبان شیوا و شیرین آذری است، در غنای شعر معاصر آئینی و اجتماعی آذربایجان و فراگیری شعر اجتماعی در جامعه تأثیر چشمگیری داشتهاست. او جایگاه ویژه و بیبدیلی در شعر آئینی و اجتماعی آذربایجان دارد.
پاسداشت شخصیت و میراث ماندگار ادبی این شاعر بزرگ، وظیفۀ مهمی است كه بر عهدۀ مسئولان و متولیان فرهنگی است.
بیتردید مرحوم استاد كریمی مراغهای، در اندیشه و خلاقیت ادبی و زندگی آئینی خود، اسوهای درخشان برای شاعران امروز است. باشد كه راه او را ادامه دهیم.